Bloq

     И йикъара «кIелдайбурукай» сада редакциядиз ракъурай чарче «Самур» газетдихъ синихар кутаз, чIалакай гъалатIар хкудиз алахънавай. Вичивай са тема кьванни теклифиз тежез, чавай цIийи темаяр кIанз, чIалакай вичин саягъда «веревирдерни» ийизвай ада. Ингье «Гьуьрметлу редактор» гафарилай гъейри мад са гафни кхьиз хьанвачир адавай дидед чIалалди. Са гафуналди, газетчивиликайни чIалан илимдикай чирвилер авачиз, чаз акьулар гузвай касди. Газет хъсандиз кIелзавач жеди ада, тахьайтIа «Самур» газетди лезги чIалак кутазвай пай кваз такьаз, гьакI вара-зара гафар кхьидачир. И чар редакциядин кIвалахдаррин руьгьдихъ хкIурун, дидед чIалаз авай чи шанкь рекьин патал кхьенвайди ашкара тир. Гьавиляй вичин фамилия, кIвалахдай чкани къалурнавачир авторди. Ингье са карди гзафни-гзаф хияллу авуна зун. Дидед чIалал са чар кьванни кхьиз жезвачир ихьтин лезгияр гьикьван аватIа чахъ лугьуз фикирна за. Анжах жавабдихъ гелкъвез кIан хьанач заз. Вучиз лагьайтIа адан жаваб гзаф заланди, рикIел гапурдин хер ийидайди я. Заз чида, кIелдайди, вуна лугьуда хьи, гьукуматдин къаюмвилик квачир чIалан эхир гьа икI хьана кIанзавайди я. Са чун туш хьи, дуьньядин гзаф халкьарин чIалар квахьзава! Маса себебни гъиз жеда. Анжах и себебрин арада сад ава хьи, адакай кьилди рахун тавуна жедач. Ам чалай аслу себеб я. Жуван чIалаз икрам авун, ам вине кьун, адан таъсиб чIугун, адалди дамах авун хьтин лайихлувилер гьайиф хьи, гзаф лезгийри къвердавай квадарзава. Им факт я. И беладин вилик пад кьуна кIанзава.

     Дидед чIал. Дидедин некIедихъ галаз чи ивидихъ какахьнавай чIал. Диде чирнавай, дидеди чирнавай чIал. ГьикI чирнаватIа ада чаз чи чIал? Гьи гафаралди чи руьгьдиз эсернаватIа ада? Дуьньядин вири аялар чIалал акьалтдайла абуру сифтени-сифте «диде» гаф лугьуда. Диде... ВерцIида кьван, иерда кьван вуч я и гаф. Диде кьван хайи ва мукьва я ам чаз. Ингье рикIелай алуднава чна и кьилин гаф. Дидедиз «мама» лагьай йикъалай атанатIа чи чIалан кьилел къазаяр? Дидейри чпин бицIекриз и гаф лугьуз чирай чIавалай дуьшуьш хьанатIа чал татугайвилер? ДатIана лезги хуьрера къекъвезвай зун цIигел я и гафунихъ. Ам ван къвез кIанз фад-фад рехибурун кьула жеда зун. Анжах кьериз-цIаруз ван къведа заз и гаф. И карди аял береяр рикIел хкида зи. Чи магьледин аялри вирида сад хьиз чпин дидейриз «мама» лугьудай. Тек са Бике халадин веледри чпин хайидаз «диде» лугьуз эвердай. Яхун, иер дишегьли тир ам. Гъуьл рагьметдиз фенвай, фан будкада кIвалахзавай и савадсуз папаз гьа и гафунай къуншийрин аялри икрамдай - «диде» гафуни виридан рикIер хъуьтуьлардай. Чи дидейри лагьайтIа, вучиз ятIани чаз «мама» гаф чирнавай. Урус чIалан и гафуни лезги чIалав кьазвачир хьи, кьазвачир. Авайвал лугьун, жуван уьмуьрда зун дидедикай бейкеф хьайи тек са кар аватIа, гьамни и патан гаф я. Бес жув диде хьайила вучиз жуван веледриз «диде» гаф чирначтIа за? И азбади зун гилани кузва. Яргъал йисара жуваз азаб гайи гьиссери зи веледрин рикIерни тIаруникай кичIе я заз. Жуван гъалатI са тIимил кьван хьайитIани дуьзар хъувун патал хтулрив «баде» лугьуз туна за жуваз. Абуру верцIидаказ «баде» лугьуз эверайла зи дидед чIала цуьк акъудзавай хьиз жеда заз. Ингье жува талгьай, жуваз талгьай «диде» гафунихъ цIигелвал зи чанда ама. Чна дидед чIалан кьилин гаф тир «диде» квадарзавайди шаксуз я. Ам гафарганрани са гапIал инсанрин чIала ама. Вучиз лагьайтIа гзаф лезги дидейри веледрив чпиз «мама» лугьуз тазва. Къе «диде» гаф рикIелай алуднавайда пака «буба» кваз кьадач, муькуь юкъуз «чIал», ахпа «чил», абурун гуьгъуьнавазни «Ватан» рикIелай алудда. Гьа и кардин тахсиркар лагьайтIа, дидеяр я.   Веледриз руьгь гузвайдини, абурун руьгь рекьизвайдини дидеяр я. Аялар, жегьилар чпин дидед чIалал рахазвачтIа, тахсир кIвенкIве дидейрал, ахпани бубайрал ала. Диде гафунин иервал, адан верцIи дад, адан чIехивал кьатIана, адаз икрамна веледриз кIанарна кIанзава. “Диде” гаф чирайда дидед чIални кIанарда веледдиз. Дидед чIалал рахайда ам рикIелай алуддач, адахъ далу элкъуьрдач, ам кIвачерихъ вегьидач.

     Ван къвезвани квез лезги дидеяр? Жуван веледриз сифтени-сифте «диде» гаф чира!

 

•